Ngẫm Thơ - Trung Dung 2

Nước chảy xuống duyềnh không hữu ý,
Mây trôi trời động vốn vô tình.
Khi ấy nếu không lên cao ngắm,
Ai tin nước chảy thành biển sâu.
Đường dài biết sức ngựa,
Ở Lâu biết lòng người.
Hai người nghĩ như nhau
Có Tiền mua được vàng
Mỗi người một ý nghĩ,
Không tiền mua được kim
Gặp nhau rễ thấy tốt,
Ở lâu khó sử nhiều.
Ngựa đi không khỏe chỉ vì gầy,
Người chẳng phong lưu bởi tại nghèo
Biết tha thứ cho người không phải là anh chàng ngốc.
Anh chàng ngốc là không biết tha thứ cho người.
Là thân lại chẳng thân
Không thân thì lại thân.
Đẹp hay không
Cũng dòng sông quê hương.
Thân hay không
Cũng là người cùng xóm.
Hoa xuân còn sợ cảnh xuân hết.
Há để cho người uổng tuổi xuân.
Gặp nhau chẳng uống đã ra về,
Hoa đào cửa rộng cũng người chê.
Giai nhân kiều diễm chớ để già
Lãng tử phong lưu đừng để nghèo.
Vàng dòng không giả,
Kẻ dối trá không thật
Khách đến chủ chẳng ngó ngàng
Người ngây chắc hẳn anh chàng này đây.
Nghèo nơi đô thị không ai hỏi.
Giàu chốn rừng sâu lắm kẻ tìm.
Ai chẳng có người nói này nói nọ sau lưng
Chẳng có ai không nói này nói nọ trước mặt người khác.
Có tiền là nói thật.
Không tiền chẳng ai tin
Chẳng tin cứ nhìn rượu trong tiệc,
Chén nào cũng mời người có tiền trước.
Chốn đô hội thì có tiền
Nơi yên tĩnh được yên thân
Đến như bão táp,
Đi tựa bụi trần.
Sông dài sóng sau xô sóng trước.
Trên đời người mới gạt người cũ.
Lâu đài kề sông trăng đến trước.
Cây hoa hướng Dương sớm gặp xuân.
Người xưa đâu thấy trăng hiện tại.
Trăng này từng chiếu bóng người xưa.
Tới trước làm vua,
Đến sau làm tôi,
Đừng tưởng mình đến trước.
Vẫn còn người đến trước mình.
Chớ tin ngay thẳng trong ngay thẳng.
Phải phòng bắt nhân trong nghĩa nhân
Trên rừng cây có thẳng,’
Trên đời it người ngay.
Chớ giận cành không lá,
Chớ oán mặt trời xiên.
Tất cả điều tại số
Chẳng chút nào bởi tại người.
Kế sách một trăm năm vào mùa xuân
Làm ăn trong ngày từ giờ dần
Kế sách trong một nhà là hòa thuận
Kế sách của một người là cần cù chịu khó
Trách người phải trách mình
Khoan thứ cho người phải khoan thứ cho mình
Giữ miệng kín như lũ hút
Phòng ý chặt như giữ thành
Thà phụ ta
Quyết không phụ người
Việc quan trọng phải suy đi nghĩ lại
Điều đầu tiên là không được dối trá
Hổ lạ còn gần được
Người quen chẳng dễ thân
Kẻ thích nói chuyện thị phi
Chính là người hay gây chuyện
Nước xa khó cứu lửa gần
Hàng xóm gần còn hơn họ hàng xa
Nhiều trà nhiều rượu lắm anh em
Tai họa bức bách chẳng tìm thấy ai
Tình người như sổ sách giấy tờ.
Chuyện đời như bàn cờ luôn luôn thay đổi
Trong rừng tự có cây nghìn tuổi
Bách tuế trên đời có mấy ai
Sức yếu đừng vác nặng
Dốt nát chớ khuyên người
Không tiền đừng nhập bọn
Gặp nạn chớ tìm người thân
Ăn ở đừng làm chuyện không vui
Trên đời đừng có người căm ghét
Kẻ sĩ là của báu
Nhà nho đứng hàng đầu
Muốn tìm cách bỏ rượu
Hãy nhìn kỹ kẻ say
Cầu người phải cầu đúng anh hùng hảo hán
Giúp người phải giúp lúc vô phương
Khát, một giọt nước như nước thánh
Say rồi một tách cũng nên thôi
ở lâu người ta ghét
nghèo khó thân thành sơ
Rượu vào không nói quân tử thật
Của cải phân minh đại trượng phu
Tích vàng ngàn lạng
Chẳng bằng thấu hiểu kinh thư
Xuất gia như khởi đầu
Thành phật đâu có khó
Nuôi con trai không dạy bảo thì như nuôi lừa
Nuôi con gái không dạy bảo khác chi con lợn
Có đất không cày kho thóc rỗng
Có sách không đọc con cháu ngu
Chuyện với anh một đêm
Hơn đọc mười năm sách
Người không hiểu kim cổ
Như giá áo túi cơm
Mênh mang bốn biển người không thiếu
Mấy kẻ nam nhi đáng trượng phu
Rượu trắng cất xong đem đãi khách
Sách cứ đem về chẳng tiếc vàng
Dù xây bảy cấp phù đồ
Chẳng bằng làm phúc cứu cho một người
Cổng thành bốc cháy
Cá trong hào có vạ lây
Trước sân trồng cỏ đẹp
Hiếu sự chẳng bằng không
Muốn được giàu sang
Phải có gan làm giàu
Trăm năm thành đạt vẫn chưa đủ
Một phút làm sai đã quá nhiều
Lòng người như sắt
Pháp luật tựa lò
Tốt lên chẳng bao giờ đủ
Xấu đi một chút đã quá nhiều
Nước trong đâu có cá
Vội giận nên mất khôn
Người biết giảm mất nửa
Tìm đâu ra kẻ khôn
ở nhà theo cha
Xuất giá theo chồng
Thà rằng chính trực mà thiếu thốn
Chứ không khuất tất để dư thừa
Hãy cứ tin rằng có
Đừng lên tin là không
Người ngốc sợ vợ
Gái ngoan thờ chồng
Giậu tre nhà lá quang cảnh đẹp
Đạo quán tăng phòng vẫn kém xa
Số đã gặp thời rồi sẽ có
Vận chẳng có may chớ phí công
Kết bạn phải hơn mình
Như mình coi như không
Chỉ biết dăm ba ngày
Gặp thế cũng bằng không
Tình người như nước phân cao thấp
Thế sự như mây tụ lại tan
Mài dao giận không sắc
Dao sắc lại đứt tay
Cầu tài giận chẳng được nhiều
Tiền nhiều lại hại bản thân
Biết đủ luôn thấy đủ
Suốt đời không bị nhục
Có phúc thì mất của
Vô phúc thì hại thân
Nắng dáo chẳng chịu đi
Gặp mưa đành ở lại
Việc song chẳng nên nói
Nước đổ khó lấy lại
Sai một ly
Đi một dặm …………